دنیایشان هم صادقانه است و هم صمیمی؛ محبتهایشان خالصانه است و لبخندهایشان دوستداشتنی؛
کافیست تا اشک در چشمانشان حلقه بزند تا دل هرکسی را بلرزانند اما کم نیستند کودکانی که نمیتوانند آزادانه بخندند، بازی کنند و راه و رسم خوب زندگی کردن را بیاموزند.
به گزارش ایسنا، کم نیست دیدهها و شنیدههای هر کدام از ما که نشان میدهد کودکان اولین قربانیان خشونت، نا امنی و بی تدبیری بزرگسالان هستند. بعضیهایشان هنوز سرگرم بازی با عروسکهایشان هستند که به اجبار پای سفره عقد می نشینند یا بعضی دیگر که هنوز مشغول درس و مدرسه هستند، اما دست فقر روی گلویشان جا خوش کرده و آنها را تبدیل به نانآور کوچک خانه میکند.شانزدهم مهرماه (۸ اکتبر) «روز جهانی کودک» نام گرفته است، به همین بهانه به بررسی گوشه کوچکی از رنج کودکانی پرداختیم که به دلیل فقر، حاشیه نشینی، مهاجرت یا ناآگاهی والدین و ... کمتر دیده میشوند اما در طول سال گذشته بواسطه همین رنجها به سرتیتر مهمترین اخبار رسانهها تبدیل شدند. کودک آزاری و تغییر قوانین در سال گذشتهرسانهای شدن کودکآزاریها در کنار فعالیت فعالان حقوق کودک و سامانه اورژانس اجتماعی با تلفن ۱۲۳، از عواملی بودند که باعث به جریان افتادن دوباره قانون حمایت از حقوق کودکان بعد از ۱۳ سال در مجلس شد. گویی این قانون برای بررسی مجدد، آزارگرهای جسمی و روانی و هزاران کودک گمنامی را کم داشت که در بین آنها سه برادر و خواهر ماهشهری، بنیتا و آتناهایی با رسانهای شدنشان چهره خشن آزارگر کودکان را به نمایش گذاشتند.دوم اردیبهشت ماه امسال بود که در پی تماس مددکار بیمارستان «حاجیه نرگس معرفی» ماهشهر با سامانه ۱۲۳ اورژانس اجتماعی و گزارش یک مورد کودکآزاری بلافاصله تیم اورژانس اجتماعی ماهشهر به این بیمارستان اعزام شدند. بر اساس اظهارات عموی کودکان آزاردیده، فاطمه ۱۲ ساله، امالبنین ۸ ساله و علیاکبر ۵ ساله در شهرک طالقانی شهرستان ماهشهر از سوی پدر و نامادریشان از لحاظ روحی، روانی و جسمی شکنجه میشدند که آثار ضربات و جراحات وارده بر بدن این کودکان کاملا نمایان و مشخص بود. اگرچه تعداد کودکانی که هرساله قربانی آزار و اذیت میشوند کم نیست، اما تصاویر این کودکان نشان میداد نبود قوانین بازدارنده باعث شده است که آنها آسیبهای زیادی را تحمل کنند، قوانینی که بواسطه خبری شدن چنین کودکانی، لایحه حمایت از حقوق کودکان طی یک سال گذشته از سوی مجلسیها مورد بازنگری قرار گرفت.مطهره ناظری در گفتوگو با ایسنا، با بیان اینکه یکی از گامهای مثبتی که در این سال رخ داد، تصویب لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان در صحن علنی مجلس شورای اسلامی است، افزود: اگرچه سال گذشته شاهد موارد زیادی از کودک آزاری بودیم و موارد رسانهای شده مثل سه کودک ماهشهری یا پیش از آنها مواردی نظیر "آتنا" و "بنیتا" تنها بخش کوچکی از آنها هستند اما در صورت جلب موافقت شورای نگهبان، به اجرایی شدن قانون جدید حمایت از کودکان و نوجوانان نزدیک میشویم. قانونی که با چندین سال تاخیر و نیز با وجود برخی ایرادات به تصویب رسید، اما با اجرای صحیح آن امیدواریم که کودکان در معرض خطر پیش از آنکه مورد بزه دیدگی واقع و یا مرتکب رفتارهای معارض با قانون شوند، شناسایی و تحت حمایت قانونی قرار گیرند.
رضا جعفری، رییس اورژانس اجتماعی و مدیر کل دفتر امور اسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور نیز با بیان اینکه بررسیها و پژوهشها نشان میدهد که در استان تهران ۹۵.۴ درصد از کودکان بعد از کار در خیابان به خانه خودشان بر میگردند، تصریح کرد: بسیاری از کودکان نیازمند نگهداری شبانهروزی نیستند و به دلیل فقر معیشتی خانوادهشان مجبور به کار کردن در خیابانها هستند. بر حسب مطالعه انجام شده بر روی نمونه ۵۰۰ نفر در استان تهران، نزدیک به ۳۰.۵ درصد از کودکان کار و خیابان دختر بوده و ۶۹.۵ درصد از آنها پسر هستند. این آمار نشان میدهد نسبت پسران به دختران دو برابر است. همچنین یکی از معضلات بهزیستی در تهران و در مواجهه با کودکان کار، اتباع خارجی است. ۶۳.۷ درصد از این کودکان اتباع افغان و حدود چهار درصد از آنها تبعه پاکستان هستند. تنها نزدیک به ۳۶ درصد از این کودکان ایرانی هستند که در مراکز پذیرش شده و خدمات دریافت میکنند.وی درباره ساعات حضور این کودکان در خیابان نیز اظهار کرد: نتایج بررسیهای بهزیستی نشان میدهد ۳۳.۸ درصد از این کودکان بین یک تا چهار ساعت در خیابان مشغول به کار هستند. ۵۲.۱ درصد از آنها بین چهار تا هشت ساعت و ۱۳ درصد از آنها بیش از هشت ساعت در خیابان به سر میبرند و کار میکنند. بررسیها نشان میدهد حدود ۷۳ درصد از کودکان در خیابان سابقه خشونت دارند؛ این خشونت علیه آنها شامل ابعاد مختلف جسمی و غیرجسمی مثل تحقیر، تمسخر، برچسبزنی و ... است.
تنها حدود ۲۳ درصد کودکان کار تحت پوشش نهادهای حمایتی قرار دارند
براساس همین آمار به دلیل ایرانی نبودن این کودکان تنها حدود ۲۳ درصد از آنها تحت پوشش نهادهای حمایتی قرار دارند، همچنین درصدی از والدین این کودکان به لحاظ جسمانی دچار بیماریهای مزمن هستند که یکی از دلایل آنکه کودکان مجبور هستند کمک هزینه خانوادهشان شوند مساله بیماری جسمی والدین است. ۶۷ درصد از والدین این کودکان بیسواد هستند هر چه تحصیلات آنها پایینتر باشد به همان نسبت نمیتوانند مشاغل خوب و آبرومند داشته باشند و درآمد آنها کاهش پیدا میکند.
کودک آزاریهای روانی اغلب قابل اثبات نیست
بیش از ۷۰ درصد کودک آزاریها از سوی خانواده صورت میگیرد
الهه خوش نویس روانشناس نیز در گفتگو با ایسنا، با تاکید بر اهمیت آسیبهای روانی کودکان در کنار آسیبهای جسمی گفت: کودکان از گروههای بسیار آسیب پذیر در هر جامعهای محسوب میشوند. دوران کودکی از مهمترین دوران زندگی هر فرد است و این گروه به دلیل شرایط سنی و شناختی نیاز به حمایت و مراقبت والدین و اطرافیان دارند. هر سال میلیونها کودک در دنیا مورد انواع کودکآزاری جسمی، جنسی، عاطفی-روانی، آموزشی، اقتصادی و غفلت قرار میگیرند.وی افزود: با استناد به تعریف سازمان بهداشت جهانی کودک آزاری عبارت است از هرگونه آسیب یا تهدید سلامت جسم و روان یا سعادت و رفاه و بهزیستی کودک توسط والدین یا افراد دیگر که نسبت به او مسئول هستند. به عبارت دیگر هرگونه رفتار یا نارسایی از طرف والدین یا هر کسی که سرپرستی کودک را به عهده دارد که منجر به مرگ کودک، صدمات و آسیبهای روحی، آزارهای جنسی یا استثمار کودک شود، کودک آزاری تلقی میشود. مطالعات نشان داده است که بیش از ۷۰ درصد کودک آزاریها از سوی خانواده صورت میگیرد.این عضو انجمن حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان با بیان اینکه کودک آزاری و هر پدیده اجتماعی دیگر باید از جهات گوناگون مانند میزان حمایتهای اجتماعی و قانونی، شرایط اقتصادی، اعتیاد، بیسوادی آزارگران مورد توجه و بررسی قرار گیرد، ادامه داد: بر اساس گزارشی با عنوان «بدرفتاری با کودکان» که در سال ۲۰۱۷ توسط سازمان بهداشت جهانی منتشر شد، در سراسر جهان از هر ۴ کودک ۱ کودک قربانی خشونت جسمی شده است. آمارهای ارائه شده در خصوص کشورمان نیز حاکیست که در سال ۱۳۹۶ کودکآزاری جسمی با بیش از ۷۰ درصد بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داده است. در این میان کودک-آزاری عاطفی- روانی(بیتوجهی به نیازهای عاطفی کودک، طرد کردن کودک، توهین، تحقیر یا هرگونه رفتاری که به کودک استرس و به اعتماد به نفس او لطمه وارد کند) با وجود آسیبهای روانی فراوانی که برای کودک به همراه دارد، اغلب به دلیل قابل اثبات نبودن، قابل پیگیری نیست.